gōrēṭōkō khōjīmā

'timrā parkhālamai timrō bāṭō cha!'
yō kasakō mahān vāṇī? nītsēkō? ahilē ṭyākka samjhina sakinaō!
'bāṭō nabhaēkō ṭhāuōmai gōrēṭō cha!'
yō kasakō mahān vāṇī? thāhā chaina!
'lēkhna asamartha bhaēkai vēlā, lēkhnē prayāsa gara!'
yō kasakō mahān vāṇī? thāhā caina!
tara, ahilēkō kṣaṇamā ma yō tīnai āyāmamā saṅkucita bhaēkō svayaṅlāī anubhava gardaichu. bāṭō chaina, gōrēṭō chaina,
lēkhnē sāmarthya chaina!!!
* * *
malāī samjhanā āirahēcha, kasarī ma prēmapatraharū 15-20 pējakō lēkhthēṅ. na hāta thākdathyō, na mana! ra tyatti
lēkhisakdā pani lāgdathyō ajha bhannē kurā vyakta bhaēkō chaina!
ra āja?
vyakta garnē kurā nai pāuōdinaō!
lāgdacha, kē mērō bhaṇḍāra rittiyō? vā mērō sēnsēṭīviṭīmā ṭhēlā paryō? hōina, yī kunai pani kurā
hōinan, ma yathāvat, nai chu bhannē dhāraṇālāī kumlō jhaiṅ bōkī mērō antarmana vidrōha garna khōjdacha. ma kalama
hātamā linchu ra kāmanā garna thāldachu -- yasabāṭa ucca sāhitya nai niskōs!
yahīṅ, yasa cāhanāmai, mērō kamajōrī chipēkō cha. kē mailē nai ṭhēkkā liēkō chu, ucca sāhitya lēkhnē? kē
arūlē ucca lēkhēkō ucca sāhitya hōina?
ra ucca sāhitya bhanēkō kē hō?
aba, bhō? śaṅkara lāmichānē parāsta huncha.
kāraṇa usalē ājasamman uccatākō paribhāṣā bujhna sakēkō chaina. śēksapiyara ṭāimamā āphnī prēmikālāī
arkōlē dṛṣṭipāta garēkō jhajhalkōmai juēla laḍinthyō. ājacāhiṅ svāsnīlāī arkōlē hēridiṅdā usakō
dṛṣṭimā phrāyaḍa dēkhā parē lōgnēlāī bharēkā lāgi khurāka mildacha? yō duī uccatāmā, yī duī mahānatāmā
kattikō pharaka cha? 2007 sālakō krānti nabhaēkō bhaē vijayabahādura mallabāṭa 'kālō caśmā' sṛjanā huna
sakthyō? ra, 2007 sālakō krānti bhaidiēkō bhaē, aghibāṭai 'dōṣī caśmā' banthyō?
ēuṭālē parkhālamā bāṭō khōjyō.

arkōlē tyasaimā gōrēṭō pailyāyō.
* * *
ra, mailē bāṭō napāunukō artha hō, mērō lāgi kṣitija khulā cha. mērō lāgi aṅkamālamā hāta phailiēkō cha.
āphnō sāmarthyabhandā baḍhī pratiṣṭhā pāēkōlē nai āja ma asahāya bhaēkō chu. aba ta, kastō huna lāgyō bhanē,
ēuṭā paktiṅmai 'vāha vāha' ēuṭā lēkhamai 'vāha, vāha'. mānauṅ pāṭhakalāī mērō saphalatākō naśā lāgyō,
mānauṅ mērō nāmakō hipṭēnijma vaśībaraṇalē unīharūlāī pō chōyō.
ra ma? macāhiṅ vidēśī sāhitya cōrdachu. viliyama sārōyāna paḍhēṅ, mērō śailī parimārjita bhayō. hēnarī milara
paḍhēṅ, lēkhnē kurāmā satyavādītākō puṭa baḍhyō. ēnāsa nina paḍhēṅ, gadya kāvyātmaka rūpamā ḍhālna mana
lāgyō. sārtra ra kāmu paḍhēṅ, śūnyavādakō adhyayana garna pugēṅ. jēmsa jvāyasa, ra vālḍavīna paḍhēṅ, 'kē
bhō kē bhō hijō āja timrai māyā lāgcha!'
* * *
śūnyavādalē malāī anyavādakō bhōka baḍhāyō. sāṅkhyadarśanadēkhi prajñāpāramitā pani paḍhna pugēṅ. pāēō, saba
māyā hō. svayaṅlāī chalnē upāya mātra hō. īśvaralē hunasakcha, sōkhakā lāgi mānisa banāyōs: tara, biḍambanā ta
kē bhanē, mānisalē pūjākō lāgi īśvara banāidiyō sōkhakō lāgi kēhī garnu ra śraddhākā lāgi kēhī garnumā
nikai antara cha. sōkhakō lāgi gariēkā kurāmā ānanda hāmīlāī svataḥ prāpta hunchas: śraddhākō lāgi gariēkō
kurāmā ānanda riṭēlarabāṭa mātra pugna āuōcha hāmī kahāōsamman.
* * *
yasa kurākō bōdha bhaēpachi sāsa phērdā pani kapha aḍkē jastō ghyārra-ghyārra huōdō rahēcha. tyasa avasthāmā
kasalē bhāṣaṇa garna sakcha? kasalē kavitā gāuna sakcha?
kasalē kavitā lēkhna sakcha?

kasalē gōrēṭō pailāuna sakcha?

tara 'parkhālamai timrō bāṭō cha!'

kasalē bhanēkō haō, yō? nītsēlē?
* * *
ma jāndinaō, mailē lēkhēkō yō sāhitya bhayō bhaēna! tara, asalamā, sāhityakō paribhāṣā nai malāī thāhā chaina.
sāhitya kēkō lāgi? janatākō lāgi? samājakō lāgi? dhartīkō lāgi? svayaṅkō lāgi? paisā kamāunakō
lāgi? pratiṣṭhā kamāunakō lāgi? vā, āphū marēra katā katā hiṅḍisakēpachi ēuṭā lāibrērīkā darājabāṭa
dhūlōmā bēriēra ēuṭā icchukakā āōkhākō lāgi? vā, kōrsabukakō lāgi?
yinai praśnaharūkā parkhālamā ma bāṭō khōjdaichu!



* * *
sōkhakō lāgi sāhitya aōgālēkō thiēō, aba yō śraddhā huna gayō. āphnō lāgi lēkhna ārambha garēkō thiēō --
prēmapatrabāṭa, hṛdayakō vyākulatābāṭa, vidēśī-dēśī vidvānkō prabhāva jō parēkō thiyō āphūupara tyasalāī
dēśavāsīupara darśāunē abhilāṣābāṭa, ḍāyarībāṭa, anubhavabāṭa, 'vāha vāha-'bāṭa ra pratiṣṭhākō lōbhabāṭa!
ājacāhiṅ, ma arkākō lāgi lēkhdaichu (rūpa-rēkhā sampādakakō lāgi!), janatākō lāgi?, samājakō lāgi?,
bhaviṣyakō lāgi?, ēka pāṭhikākō aspaṣṭa anuhārakō lāgi?
tara, āja sāhitya mērō lāgi sōkha rahēna. śraddhā huna gayō. yasaikō mādhyamadvārā ma 'bāōcchu' ki
bhannē bhāvanālē ghara banāyō muṭumā! (mānauṅ rōjai paśupatinātha dhāidiṅdā, mōkṣa pāincha ki bhannē
bhāvanā!)
ra, parkhālakō ēka arkō ghērā hō yō, jasamā ma bāṭō khōjdaichu.

ra, janatākō lāgi mailē jīvanamā kahilē pani lēkhinaō!

āmālāī rijhāuna ka kha ga lēkhēṅ.

māsṭaralāī rijhāuna prabandha lēkhēṅ.

prēmikālāī rijhāuna prēmapatra lēkhēṅ.

sāhūlāī khusī pārna tamasuka lēkhēṅ.

jāgīra baḍhāuna ripōrṭa lēkhēṅ.

nāma kamāuna kathā lēkhēṅ.

pratiṣṭhā kamāuna, bhaviṣyamā bāōcna, yō gōrēṭō lēkhdaichu.
ra pratyēka lāina lēkhdā mērā āōkhāmā prabuddha anuhāra nai āē. yastā anuhāra jasalāī ma rucāuōchu, vā
jastō anuhāra vṛddhi hōs bhannē kalpanā garchu. āmākō anuhāra, māsṭarakō anuhāra, prēmikākō anuhāra,
sāhūkō anuhāra, jāgirakō anuhāra, ijjatakō anuhāra, pratiṣṭhākō anuhāra.
'hēra, hēra, kānchā bākhī!' bhannē anuhāra hōina -- jō uttara duī nambarabāṭa kāṭhamāḍauṅ ārlēra nayāō
saḍakamā, nēpāla ārṭa ēṇḍa hainḍikrāphṭa sēnṭarakō śō-vinḍōmā rākhēkō sānō yāka dēkhēra karāuōcha.
hō, tī janatā hun. ra tinalāī mailē māyā nagarēkō, ghṛṇā garēkō hōina! (daiva jāndacha, ma arkākō junīmā
yahīṅ janmūō -- yō mērō āntarika abhilāṣā cha!) tāpani ma tinakā lāgi sāhitya lēkhdinaō. tinakō lāgi
lēkhiēkō kurā śikṣā-sāmagrī hō -- sāhitya hōina. (ra śikṣā-sāmagrī mailē nalēkhēkō pani hōina ra nachāpēkō
pani hōinan, ra tinakō nāmakaraṇa 'hāmrō sāhitya' nabhaēkō pani hōina!!)
tathāpi, ma bālamukunda ra uttamakō lāgi lēkhchu, bhūpī śēracanakō lāgi lēkhchu, pārijātakō lāgi lēkhchu,
bhīmadarśana rōkākō lāgi lēkhchu, kaiyan najanmēkā anuhārakō lāgi lēkhchu -- yastā anuhāra jō śūnyavāda
bujhdachan, jō yāka ra bhēṅḍākō antara thāhā pāuōchan, jō hōnōlulu sammēlanakō viśvavyāpī pratikriyā
aṭhōṭa garnē dussāhasa rākhdachan.
mailē racanā garēkā sāhityamā svadēśīpana chaina. tyasamā antararāṣṭriya bīja aṅkurita bhaēkō cha. tyasamā
sārtra ra sārōyāna, jāyasa ra jilḍa, milara ra mōrāōka, jēnēṭa ra dajāīkō vīrya misiēkō cha. tyō varṇa-saṅkara
hō. tāpani, ma garvasātha bhannē sāhasa garchu tyō nēpālī hō, kāraṇa tyō mērō garbhamā aṅkurita bhaēkō cha.
ra mērō garbhakō rūpa viśvarūpakō rūpa hō.
tyasamā karōḍauṅ ōbham chan.
tyasamā karōḍauṅ sparmāṭōjōā chan.
kahilē kasaikō ōbham-śailīsaōga kasaikō sparma-vicāra jōlṭina pugcha. kahilē kasaikō sparma-śailīsaōga arkōkō
darśana ōbham. yahī garbhakō pāṭhēghara bīcamā ma janminē upāya khōjdai chu.
tyahī parkhālabhitra mērō ḍhōkā cha.
tyahī bāṭō nabhaēkō anyōlamā mērō gōrēṭō cha.
ra tyahī gōrēṭōmā mērō bhaviṣyakō rājamārga cha.