એક પત્ર -- સમ્પાદકલાઈ

મણિ દાજુ,
તપાઈઁલે ભન્નુભએકો છ સમાજકો વિશેષાંકકો નિમિત્ત મ કેહી લેખ દિઉઁ -- ખાસ ગરી પત્રકારિતા ર ત્યો પનિ
'સમાજ' -- કૈ સમાલોચના ગરેર। કરીબ દુઈ ઘણ્ટાદેખિ સમાજકો મસઁગ ભએકો સંગ્રહ પલટાઇરહેં ર સોચિરહેં
ક્યૈ ત લેખ્નૈ પર્યો। તપાઈઁ એક મિત્રકો રૂપમા મબાટ ચાહનુહુન્છ આફ્નુ કલા કૌશલકો સમીક્ષા।
ત, યો દુઈ ઘણ્ટા મ સોચિરહેં। ર કેહી પનિ સોચ્ન સકિનઁ। કમ સે કમ છાપ્ને લાયક ત કેહી પનિ સોચ્ન
સકિનઁ। તપાઈઁ ભન્નુહોલા છાપ્ને લાયક છુટ્ટાઉને, અધિકાર ત સમ્પાદકમાથિ પો છ। મેરો, યહાઁનિર, છાપ્ને
લાયક ભન્ને શબ્દ પ્રયોગકો અર્થચાહિં હો, ત્યસ્તો વિષય જો માનિસલે પઢ્ન મન પરાઉઁછ। અબ તપાઈઁકૈ
પત્રિકા લિઉઁન। મૃત્યુ, દુર્ઘટના, અસાધારણ કષ્ટ, પીડા ઇત્યાદિ નૈ ત હુન્ જસલે ત્યસમા પ્રમુખતા પાએકા
છન્। કિન અર્કાકો કષ્ટ, દુર્ઘટના ર મૃત્યુલાઈ માનિસ પઢ્ન મન પરાઉઁછ? (મન નપર્ને ભએ તપાઈઁકો પત્રિકા
કહિલે નૈ બન્દ ભૈ સક્થ્યો!)
મ આજકલ અનૌઠા પુસ્તકહરૂ પઢિરહેછુ। સ્ટીફન જ્વાઇનકો 'દ વર્લ્ડ અફ યસ્ટર ડે', અલ્વેયર કામૂકો
'મીથ અફ સીસીફસ', ર ચિત્તરઞ્જન નેપાલીકો 'ભીમસેન થાપા ર તત્કાલીન નેપાલ'। યસૈબાટ તપાઈં બુઝનુ
હુનેછ મ અલિ અધ્યયન ગર્ન ખોજિરહેછુ માનિસકો મૃત્યુપટ્ટિકો ભાવના।
મૃત્યુકો અધ્યયન ગર્નાનિમિત્ત આરમ્ભ ગર્ને બિન્દુ હો જીવન। કારણ મૃત્યુકો જન્મ જીવનકો જન્મ સાથૈ
ભએકો હુન્છ। ત્યો ક્ષણ જબ મ જન્મેં, ત્યહી ક્ષણ નૈ મેરો મૃત્યુકો પ્રથમ ક્ષણ, પ્રથમ પાઇલો થિયો, હોઇન
ત? ત આજ જીવનકૈ કુરા ગરૌં ર મૃત્યુલાઈ ચિન્હેં પ્રયાસ ગરૌં।
મ અહિલે પસલમા બસિરહેછુ। પાની પરિરહેછ ઝમઝમ। ભર્ખરૈ રાજદૂતહરૂ ર મન્ત્રીહરૂકો મોટરકો તાંતી ફર્ક્યો
-- નરપ્રતાપ થાપાકો શોક-સભા થિયો રે રઞ્જનામા ৷৷. ।
સડક પારીપટ્ટિ એઉટા માગ્ને જસ્તો માનિસ ગણેશથાનકો દેવલકો ચૌતારામા બસેર લઁગૌટીમા અલમલિએકો જુમ્રા
મારિરહેછ। એઉટા માનિસ, મ ત્યસલાઈ ચિન્દછુ, તર નામ જાન્દિન, જો દિનભરી ત ખસી બોકા બેચી હિંડ્દછ,
અહિલે ભજન અલાપ્દૈ ગણેશજીકહાઁ ગઇરહેછ, હાતમા ઉસકો થાલી છ, ચન્દન અક્ષેતા ર ફૂલ અબીરલે ભરેકો। એઉટા
કુકુર આંગ ચિલાએકોલે પેટીકો ભિત્તામા આંગ ઘસ્રિરહેછ। એઉટી કૈલી ગાઈ ગઇન્, કસૈલે ઉનકો નિધારમા પૂજા
ગરેકો છ। કેટીહરૂ છાતા ઓઢેર કિતાબ ચ્યાપી ગઇરહેછન્। એઉટા કેટો બર્સાતી ઓઢી સ્કૂલ જાન બસ પર્ખિરહેછ।
એઉટા માનિસ પિઉન-બૂકમા ખાતકા ખાત ચિઠ્ઠી ચ્યાપેર દોબાટોમા કતા નૈ-જાઉઁ-પહિલેકો ભાવમા અલ્મલિરહેછ।
ર, મલાઈ એઉટા લેખ લેખ્નુ છ। યસ્તો લેખ જસલે નેપાલી સાહિત્યકો ઉત્થાન ગરોસ્, યસ્તો લેખ જસલે મણિ
દાજુકો 'સમાજ'કો સ્તર નગિરાવોસ્, યસ્તો લેખ જુન પઢ્દા નેપાલી જનતા રમાઓસ્। તર મણિ દાજુ, મ
અલ્મલિરહેછુ, મેરો મન સ્થિર છૈન, સબૈ કુરા જો આઁખા-અગાડિ ઘટિરહેછન્ તિનલાઈ મ હેરિરહેછુ, ર બુઝન
નસક્નેછુ।
મ બુઝિદન ત્યો જમ્રા જન્મ્યો નૈ કિન જબ ઉસલાઈ લંગૌટીકૈ કાપમા દુઈવટા ઔંલાકા નઙલે પિસિએર મર્નુ
થિયો? ત્યો માનિસ કિન ગણેશકો પૂજા પનિ ગર્દછ ર ખસી-બોકોકો જ્યાન પનિ લિન્છ? ત્યો કુકુર લૂતો ભએર
મર્ને નૈ તર્જુમામા છ ભને કિન ભુકી ટોપલ્છ? માનિસ ગાઈલાઈ પૂજા ગર્છ ભને ઉસકો બાછીકો ભાગ ખોસેર કિન
દૂધ ખાન્છ ફેરિ? ત્યો તરુની કેટી જો અગ્રવાલકો થ્યોરી અફ ઇકોનોમિક્સ બોકેર કલેજ

જાઁદૈછ, કિન ત્યો પઢ્છે જબ ઉસલાઈ વિધવા હુનુપર્ને છ, સાયદ પોઇલ જાનુપર્ને છ, શાયદ વેશ્યાવૃત્તિ
અપનાઉનુપર્ને છ શાયદ ৷৷. ત્યો બચ્ચા કે કો આશામા અરૂકો છાપેકો વિશ્વાસહરૂ બોકેર સ્કૂલ જાઁદૈ છ જબ એક
દિન ઉસલાઈ રાની પોખરીમા ડુબ્નુ નૈ છ, વ્યર્થ બની બેકાર બની, દુઈ તીન છોરા છોરીકો પિતા ર એઉટી
સ્વાસ્નીકો પોઇ ર કૈયન્ અરૂ કેટાહરૂકો પ્રતિસ્પર્ધી બનેર? ત્યો પિઉન કિન ઓસારિરહેછ ખામબન્દી
ચિઠ્ઠીહરૂ, જબ ઉસલાઈ થાહા છૈન પત્રમા કે છન્? કસૈકો ખોસુવા-પૂર્જી, કસૈકો બિબાહકો નિમન્ત્રણ,
કસૈકો મૃત્યૂકો સમાચાર?
બુઝનુ ભો મણિ દાજુ, યી જમ્મૈ ચરિત્ર તપાઈઁકા પત્રિકામા સ્થાન પાઉન સક્ને પાત્રકા હુન્। તી આજ ભાદ્ર
3, 2019 સાલ બિહાન દસ બજે મેરા નિમિત્ત બનેકા હેડલાઈનહરૂ હુન્। યિનકો મહત્વ, તર, તપાઈલાઈ છૈન, કારણ
તી અઝૈ જીવનમા છન્, અહિલે કેહી ગરી તી ભાક્લાક ભુક્લુક્ક સડકમા મરુન્, યા રાનીપોખરીમા હામ્ફાલુન્, યા
મોટરલે કિલ્ચિઉન્, તપાઈં ભાતકો ગાઁસ છાડેર પ્રેસતિર ભાગ્નુહુનેછ। તપાઈઁકો કમલ કાગજમા દૌડિનેછ,
તપાઈઁકો કમ્પોજિટરલે ઔલામા ચાલ્નેછ, તપાઈઁકો ટ્રેડલલે કામ પાઉને છ, પત્રિકા છપ્નેછ, ર બિક્ને છ પાઁચ
પૈસામા।
ઢ્યાક્ક ৷৷৷৷ ।

ઢ્યાક્ક ৷৷. ।

ઢ્યાક્ક ৷৷. ।

ઢ્યાક્ક ৷৷. ।
પ્રત્યેકપલ્ટ એક ઇમ્પ્રેશન ર છઃ મૃત્યુ। યો યત્તિકા જનાકો-જુમ્રા, પુજારી, કુકુર, કેટી, કેટા ર
પિઉન છઃ જનાકો જીવનકો મૂલ્ય સિર્ફ પાઁચ પૈસામા બિક્નેછ? યિનકો મૃત્યુકો સમાચાર બોકેર અખબારકા
પાનાહરૂ છાપિનેછન્, સડ્નેછન્, બિલાઉઁનૈછન્ ખતમ હુનેછન્।
મણિ દાજુ, કે કહિલે યસ્તો હુન સક્દૈન, તપાઈં અખબારમા જન્મકો માત્ર ખબર છાપ્નુહોસ્? કે યસ્તો હુન
સક્દૈન। તપાઈ ભીમસેન થાપાકો આત્મહત્યાકો કારણ છાપ્ન સક્નુહોસ્? કે યસ્તો હુઁદૈન, કહિલે ત સાઁઢે ર
વર્ષાકો સમ્પાદકીય ત્યાગેર તપાઈઁ આફ્નો સચ્ચા કથન ભન્ન સક્નુહોસ્? કે યસ્તો હુન સક્દૈન, કહિલે
આફૈલાઈ ચિરેર આફ્નુ મહત્વ છાપ્નુહોસ્?
તપાઈઁ આજ સોચ્નુહુઁદો હો -- પત્રિકા ચલાએર તપાઈઁ દેશ ર જનતાકો સેવા ગર્દૈ હુનુહુન્છ। તપાઈઁ
ભન્ઠાન્નુ હુઁદો હો, નેપાલી ઇતિહાસમા તપાઈઁકો સ્થાન છ, સદા રહિરહનેછ, તપાઈઁકો દેન પત્રકારિતા જગતલે
કહિલે પનિ ભૂલ્ન સક્નૈછૈન હોલા। મૂર્ખ દાજુ-બેકાર હો! તપાઈઁકો નામ અખબારલે ત્યહાઁ છાપેકો છ સઁધૈં
જહાઁ સમાચારલાઈ એક કાલો ધર્કાલે તપાઈઁબાટ સીમા રેખા છુટ્ટ્યાએકો હુન્છ। થાહા છ તપાઈઁલાઈ, તપાઈઁકો
અખબારલે રોજૈ કતિ કસિંગર ર ગુહુ ઝયાલબાટ ચોકમા મિલ્કાઉઁછ? થાહા છ તપાઈઁલાઈ ৷৷. ? થાહા છ
તપાઈઁલાઈં ৷৷. ? થાહા છ તપાઈઁલાઈ? તપાઈઁલાઈ કેહી થાહા છૈન। તપાઈઁલાઈ કિન સાઁઢેમાથિ સમ્પાદકીય
લેખેં ભન્ને પનિ થાહા છૈન। તપાઈઁલાઈ કિન ભીમસેન થાપામાથિ સમ્પાદકીય લેખિન ભન્ને પનિ થાહા છૈન,
તપાઈઁલાઈ કિન સમ્પાદકીય લેખ્છુ ભન્ને થાહા છૈન, તપાઈઁલાઈ કિન સમ્પાદકીય લેખ્દિન ભન્ને પનિ થાહા
છૈન।
અઝ, મણિ દાજુ, તપાઈં કિન સમ્પાદક હુનુભયોs: ત્યો પનિ થાહા છૈન તપાઈઁલાઈ, તપાઈઁ સમ્પાદક નભએ કે
હુનુહુન્થ્યો ત્યો પનિ થાહા છૈન તપાઈઁલાઈ।
તપાઈઁકો પત્રિકા ત ઉ ત્યો માગ્નેકો લઁગૌટી હો, જસકા કાપમા રોજ ટ્રેડલકા ઔઁલાલે જુમ્રા મારિરહેછન્।
મ સાયદ ત્યો લુત્યાહા કુકુર હુઁ, તપાઈઁ સાયદ નિધારમા ટીકા લાએકો ત્યો ગાઈ હો। અથવા તપાઈઁ કુકુર હો, મ
ગાઈ હુઁ અથવા મ જુમ્રા, તપાઈઁ નઙ્ગ્રા અથવા તપાઈઁ પૂજારી મ બોકા અથવા તપાઈઁ પિઉન મ ચિટ્ઠી, અથવા
તપાઈઁ

કેટી મ કેટા। તપાઈઁ જે પનિ હો, મ જે પનિ હુઁ।
તપાઈઁ ર મ જન્મિનુઅઘિ યસો સોચિહેર્નુસ્ ત, કત્તિ આશા ર વિશ્વાસ ર હિમ્મત સંસારમા જન્મ્યો। ખૈ,
ત્યો આજ ખૈ? તપાઈઁ ર મ જન્મિનુઅઘિ કતિ શહીદ ર કતિ ગદ્દાર જન્મે, ખૈ તી આજ ખૈ? અમરસિંહકો બારેકો
સત્ય કે? ઇતિહાસકો તથ્ય ખૈ? સત્ય ખૈ, સત્યકો સત્ય ખૈ? આજ તપાઈઁ ભન્ન સક્નુહુન્છ, ઇતિહાસમા
કહાઁનિર કલ્પના શુરુ ભએકો છ, કહાઁ વાસ્તવિકતા હરાએકો છ? ભન્ન સક્નુહુન્છ, તપાઈઁકો અખબારમા છપેકા
આત્મહત્યાકા ખબરકો વાસ્તવિકતા કે થિયો? કિન રામેચા યા કૃષ્ણચા યા ક ખચાલે આફૂલાઈ માર્નુઅઘિ છોરા
છોરીલાઈ ર સ્વાસ્નીલાઈ માર્યો? ભન્ન સક્નુહુન્છ કે ત્યસ્તો કારણ થિયો જસલે તી મરે?
મણિ દાજુ, બેકાર છ। હામી સદા નૈ આફૂલાઈ છોપ્ન ખોજ્છૌં। હામી અર્કાકો મૃત્યુકો સમાચારબાટ આફ્નુ
મૃત્યુકો સમાચાર છોપ્ન ખોજ્છૌં। હામી અર્કાકો વિશ્વાસ પઢેર આફ્નો વિશ્વાસ છોપ્ન ખોજ્છૌં। હામી
આફ્નો મનકો સત્ય કુરા શ્રદ્ધાલે છોપ્ન ખોજ્છૌં। મ જો ઈશ્વરકો કલ્પના ગર્છુ, ત્યસકો પૂજા ગર્છુ, મ
આફ્નુ ઔંલામા લાગેકો બોકાકો રગતકો રઙ્ગલાઈ અબીરલે છોપ્ન ખોજ્છુ। તપાઈઁ જો સાઁઢેમાથિ સમ્પાદકીય
લેખ્નુહુન્છ, આફૂ ગાઈ ભએકો છોપ્ન ખોજ્નુહુન્છ। મણિરાજ ઉપાધ્યાયલાઈ સમ્પાદક મણિરાજ ઉપાધ્યાયલે
છોપિરહેછ। શંકર લામિછાનેલાઈ પતિ-પિતા વ્યાપારી શંકર લામિછાનેલે છોપિરહેછ। તપાઈઁ આત્મહત્યા ગર્દૈ
હુનુહુન્છ, મ આત્મહત્યા ગર્દૈછુ। તપાઈઁ ર મ નમરિકન કે ખબર લાયકકા હુઁદૈનૌં? હામ્રો આત્મહત્યાકો
પ્રોસેસ કે યત્તિ મહત્વહીન છ, હામી સ્વયં ત્યસ બારે સોચ્ન લેખ્ન પનિ ચાહન્નૌં? યો સોચાઇલાઈ છોપ્નુ
નૈ હામ્રો જીવન હો ત?
મણિ દાજુ, યસ મનોસ્થિતિમા મ કસરી લેખ લેખ્ન સક્છુ? કસરી મ સાહિત્યકા સૃજન ગર્ન સક્છુ, કસરી મ
નેપાલ-આમાકો સેવા ગર્ન સક્છુ? કસરી મ રાષ્ટ્રિયતાકો નારા લગાઉન સક્દછુ? --- જબ મેરો નારા, મેરો
ભવિષ્ય, મેરો ભાગ્ય, મેરો વિશ્વાસ, મેરો ખોસુવા પુર્જી, મેરો પ્રમોશન, મેરો નિમંત્રણ, મેરો મૃત્યુ
ખામબન્દી છ? જબ એઉટા પિઉનલે ત્યસલાઈ ઓસારિરહેછ, એઉટા યસ્તો પિઉન જસલાઈ ખામબન્દી ચિઠ્ઠીકો મજબુન
થાહા છૈન।
ભો, મણિ દાજૂ, વિશેષાંક નિકાલ્ને આવશ્યકતા નૈ કે છ ર? તપાઈઁલે વિશેષાંક નિકાલ્ને અઠોટ નૈ
ગર્નુભએકો છ ભને, મ કે ભન્ન સક્છુ ર! યત્તિ હો -- યસ પટક મ લેખ દિન અસમર્થ છુ। શાયદ અર્કો પટક
તપાઈઁકો પત્રિકાકો હેડલાઈનમા આઉનબાટ ઉમ્કિએઁ ભને -- શાયદ અર્કો વર્ષ।
કૃપયા પત્ર પઢેર તુરુન્તૈ ચ્યાતિદિનુહોલા।
તપાઈઁકો ભાઇ,

શંકર લામિછાને।