Chintan Pyaaj

પેન્ડુલમ-અસ્સિલેસન-પેન્ડુલમ્


યો કથા હોઇન।
કિનભને ન યસકો આરમ્ભ છ ન યસકો અન્ત્ય। ન યસકા કુનૈ નાટકીય તત્વ છ ન યસમા કસૈકો-ચિત્રણ। ન યસમા કુનૈ
સમસ્ય છ ન સમાધાન। ન યસકા પાત્રહરુકો સુખાન્ત મિલન છ, ન દુઃખાન્ત મિલન છ, ન દુઃખાન્ત મૃત્યુ નૈ।
સાઁચ્ચૈ ભનુઁ ભને યસકા દુઈ પાત્ર, 'મ' ર 'ઊ' બીચ આજસમ્મન્ કુનૈ વાર્તા, કુનૈ પરિચય, ભનૌં
કુનૈ મિલનસમેત ભએકો છૈન! અઝ, સાઁચ્ચૈ ભનુઁ ભને, એક વિશેષ ઠાઉઁમા કહિલેકાહીં એક્કાસિ ઉસલાઈ દેખ્ને
બાહેક મ ઉસકો અરૂ કુનૈ અન્ય પક્ષ જાન્દા પનિ જાન્દિનઁ।
આયુ સિદ્ધિસકેકો ઉસકો અનુહાર છ -- યત્તિ વિઘ્ન ચાઉરી પરેકો છ, અબ બઢી ચાઉરી પર્ને સમ્ભાવના છૈન।
માનૌં કાલલે થકિત ભએર અબ ઉસકો અનુહાર કોતર્ન છાડિસક્યો। કમ-સે-કમ મૈલે ઉસકો ઉમેરકો અડકલ લાઉને પ્રયાસ
જબર્જસ્તી બન્દ ગરિદિએઁ। ગેરુવા લુગા લાએર, દુવૈ હાતમા દુઈ લટ્ઠી સમાતેર ઢલ્લા-ઢલ્લા જસ્તો ભઈ ઊ
પસલ બાહિર, થાહા છૈન કહાઁબાટ, આઇપુગ્દછ।
આઇપુગ્યો પહિલો પટક, મૈલે જાન્ને ગરી। પારદર્શી દૃષ્ટિલે ઉસલાઈ એક પટક હેરિદિએઁ, અનિ ફેરિ આફ્નૈ
સંસારમા ડુબુલ્કિએઁ ৷৷. ।
આફૂ માત્ર ડુબુલ્કી માર્ન હામ્રો આફ્નૈ સંસાર પર્યાપ્ત છ। સાથી, મિત્ર, પરિવાર, પૈસા પરિસ્થિતિ,
પોજિશન કેહી ચાહિંદૈન, હામ્રો આફ્નૈ ભૂત હુન્છ, આફ્નૈ વર્તમાન, આફ્નૈ ભવિષ્ય। યી તીન ત્રિલોકબીચ
અનેક લોક હુન્છન્ -- 'ત્યહાઁનેર યસ્તો ભઇદિએકો ભએ' ৷৷. 'મૈલે ત્યસો નગરેકો ભએ' ৷৷. 'ઉસલે
ત્યસો નભનેકો ભએ' ৷৷. 'મૈલે ત્યસકો સટ્ટા ઉસકો કુરા ભનેકો ભએ ৷৷. ' હામી કત્તિ પનિ શક્તિશાલી
છૌં। -- ભએકા કુરા જસ્તાકો ત્યસ્તૈ મનમા ઉમાર્ન સક્દછૌં, હુન સક્ને સમ્ભાવના કલ્પના ગર્ન સક્દછૌં,
નહુન સકેકા કલ્પના પ્રાણવાન બનાઉન સક્દછૌં। વાસ્તવિકતા ર પરિકલ્પના માનૌં હામ્રા મસ્તિષ્કમા એકપછિ
અર્કો એકનાસ આઇ-ગઇરહને જ્વાર ર ભાટા હુન્। ર વિચારકો હામ્રો સાગરકો તટ ખૈ? છૈન! ৷৷.
મલાઈ જ્ઞાન છૈન, કત્તિ સમયકો અવધિપછિ દોસ્રો બાજિ મૈલે સડકતિર હેર્દા ઊ ત્યહીં થિયો, અર્ધમુદિત
નયનલે શો-કેસ હેર્દૈ ઝુમ્દૈ ભટ્ભટાઇરહેકો!
ત્યો (ઊ) આએકો હિજો થિયો, વા ભર્ખરૈ અહિલે, વા સય વર્ષઅઘિ, વા દસ વર્ષપછિ, કો જાનોસ્s: આફ્નો
આત્મામા લીન ભએર, પરમ ઉત્કર્ષમા પુગેર ફર્કેકો, સૃજન ગર્ને વ્યથામા રુમલ્લિએકો મૈલે, મ કસરી જાનૂઁ?
મ હાઁસિદિએઁ મનમનૈ। મૂર્તિ દેખ્નાસાથ માનિસ ત્યસલાઈ દેવતા ઠાન્દછન્ ર થાલિહાલ્છન્ મનકા પીર-મર્કા
પોખ્ન। ચાહે મૂર્તિકો મૂલ્ય જેસુકૈ હોવોસ્!
કુરા આયો ગયો, સમાપ્ત ભયો। દૃષ્ટિબાટ ઊ પન્છિયો। મૈલે ઉસલાઈ બિર્સિદિએઁ, સમ્ઝને ખાલકો કુરા નૈ કે
છર યસમા!
* * *
વ્યાપાર મધ્યમ છ, યસકારણ ઉત્સાહ પનિ। યસકારણ જાઁગર પનિ। આફ્નો કામ છૈન, યસકારણ બસ્યો અરૂકો કામ
હેરિરાખ્યો। તિનકો પ્રતિક્રિયા હુઁદોરહેછ મનમા। આફૂ વ્યસ્ત ર મસ્ત ભએ તિનલે પટક્ક નછુને। આફૂ
અસ્ત-વ્યસ્ત ભએ તિનકો ઉન્નતિલે ઘોચ્ને, અવનતિલે સાહસ દિને। (કસ્તો ઘિનલાગ્દો ભાવના પનિ

આઇહાલ્દો રહેછ મનમા! મ ત કસસેકમ યસ્તો થિઇનઁ!) હો, પરિસ્થિતિલે યસ્તો બનાઉઁદો રહેછ।
કે પરિસ્થિતિ? કે પરિવર્તન, હઁ?
ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક!
એઉટા ગેરુવા મૂર્તિ એઉટા કાઁસકો મૂર્તિ સમક્ષ આઇપુગ્છ। ৷৷.
સંન્યાસ માનિસલે કિન અપનાઉઁછ? ઉસલે કિન અપનાયો હોલા? કુન ઉમેરમા અપનાયો હોલા?
'સ્વાસ્ની પોઇલ ગઈ ભને' ৷৷. 'ઘર જગ્ગા સાહૂલે નિખન્યો ભનેર' ৷৷. 'ભૂકમ્પમા સબૈ સ્વાહા ભો
ભનેર' ৷৷. 'અન્તરઙ્ગ મિત્રલે ધોકા દિયો ભનેર ৷৷. ' 'ચૌરાસી લાખ જુનીકો ચક્રબાટ ઉમ્કુઁ ભનેર
৷৷. ' 'સંસારમા લોભ, મોહ, ક્રોધ, પાપ, પરિવર્તનકો જંજાલ ભનેર ৷৷. ' ભનેર ৷৷. 'અપરિવર્તનીય,
અપરિમેય, અગમ્ય અવોધસઁગ ત્યસ્તૈ બનેર આત્મસાત્ ગર્ન' ৷৷. ?
કૈયન્ પ્રશ્ન છન્, હુન સક્છન્। કૈયન્ સમ્ભાવના છન્। ઉસકો પનિ તીન ત્રિલોક છ, ર ત્યસકા કાપહરુમા
કૈયન્ લોકહરૂ!
એઉટા કુરાચાહિં સત્ય હો, ઉસલે સંસારપ્રતિ નિર્લિપ્ત-ભાવ અપનાઉન ખોજેકો છ। તર પૂર્ણ નિર્લિપ્તામાત
ભગવાન્કો મૂર્તિ સમક્ષ મૌન ઉજુરી પનિ ત ગર્નુ હુઁદૈન! ৷৷.
'કૃપયા ટુરિસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટકો બાટો।'
ભાવનાકો માઇક્રોસ્કોપમા ઉસલાઈ જાઁચિરહેકો મેરો દૃષ્ટિ ઉચાલેર મ હેર્છુ। સ્વભાવિક દૃષ્ટિમા,
વૈયક્તિક ફોકસમા આઉન મલાઈ સમય લાગ્છ। મ હેર્છુ એઉટા આકૃતિપટ્ટિ। એઉટી ઢમ્મરઢુસ અમેરિકન નારી છ,
અન્દાજી 85 વર્ષકી, અન્દાજન મિસ! મ બતાઇદિન્છુ ઉસલાઈ યહી સડકકો અન્ત્યમા પુરાનો શાહી દરબારઅગાડિ!
৷৷. કુન દુસ્સાહસકો ભરમા યિનીહરૂ યસ ઉમેરમા સંસાર યાત્રા ગર્દા હુન્! યસ ઉમેરમા સંસાર હેરેર ફાઇદા
નૈ કે? બાટૈમા મર્ને હુન્ વા ઘર પુગ્નાસાથ! વા, ઘર પુગેર સ્લાઇડ હેર્લાન્s: ' ৷৷. થાહા છ
તિમીલાઈ મ કાઠમાડૌં પુગેં, ઓહ, તિમી કલ્પના ગર્ન સક્દૈનૌ, ક્યા અનૌઠો દેશ છ, કસ્તો ફોહોર ર હિલો ર
ભીખ માગ્ને બચ્ચાહરૂકો બીચ ક્યા અનૌઠા પગોડા ખડા છન્ ત્યહાઁs: અનિ જાન્દછૌ, તી પગોડાકા થામમા, છાના
અડાઉને થામમા સેક્સકા કાર્ભિઙ છન્! ર માનિસ ત્યસલાઈ પુજ્દછ ર અક્ષતા છર્કન્છ, ર હામી દંગ પછૌં।
એણ્ડ દેયર મેન ગાઇ ઇજ એ સિમ્બલ અફ ક્રિએશન, યુ નો દોજ ફ્યાકિલ રિલિજન! બંટ્ દે વોન્ટ લેટ અસ્
ઇન્ટર દ ટેમ્પલ! હાઉ ફન્ની! કુડ યુ ઇમ્યાજિન? એની બડી અફ માઇ એજ મસ્ટ હૈભ સીન એટ લિસ્ટ વન
રિયલ ફયાલસ ઇન હર લાઇફ, એન્ડ દે વોન્ટ લેટ મી સી એ સ્ટોન વન! ৷৷. '
ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક!
ઊ અર્કો શો-કેસતિર બઢ્દછ। મ મિનોસેટાબાટ નયાઁ સડક આઇપુગ્દછુ ર પ્રયાસ ગર્દછુ સુન્ને એક મૌન
આર્તનાદ। જોગિની નર્તકીલાઈ એક કાઁસકો અક્સિડાઇજ્ડ મૂર્તિ સમક્ષ ઊ ગ્રાન્ડ ફાદર વાચકો પેન્ડુલમ ઝૈં
ઝુમિરહેછ। ઉસકા આઁખા ৷৷. નભનુઁ! મ સ્વયં લજ્જિત હુન્છુ ৷৷. એક નર્તકીલાઈ યત્રો ભગવાનલાઈ-અર્પિત
ગર્ન-સકિને-શ્રદ્ધા! કસ્તો શક્તિકો કસ્તો દુરુપયોગ!
જીવન યસ્તૈ હો। શ્રદ્ધાકો કેહી માપ-દણ્ડ હુઁદૈન સાયદ। શ્રદ્ધા સબ પ્રકારલે ગર્ન સકિન્છs: બુઝેર,
નબુઝેર,

ડરલે, માયાલે, ત્રાસલે આસલે!
* * *
અંગ્રેજી ભાષા બડા મીઠો ભાષા હો। ધેરૈ વર્ષ અઘિ એઉટા ઉક્તિ સુનેકો થિએઁ -- 'ભ્યૂ ફ્રમ દ આઇભરી
ટાવર!' ৷৷. મૈલે કલ્પના ગરેં હસ્તીહાડકો એક ધરહરા। નેપાલી ઇન્ટ્રિકેટ ડિજાઇનલે પરિપૂર્ણ એક
આબ્જરભેટરી! અનિ, (નિર્બુદ્ધિ મ!) કસો-કસો વિચાર આયો મલાઈ, યો આઇભરી ટાવર સડકબીચ નિર્માણ ગર્દા
કતિ હાત્તી ઢલે હોલાન્? કતિ ઔંલાલે યસમા બુટ્ટા કાટે હોલાન્? ટાવરકો ખુડ્કિલો ઉક્લી પાઇતાલાલે
કતિ માટો ભુલે હોલાન્?
આજ મ બુઝ્દછુ, ત્યસ મહાન્ ભાષાકો ત્યો મહાન્ ઉક્તિ!
ટ્વાક! ટ્વાક! ટ્વાક! ટ્વાક! ৷৷.
આઇભરી ટાવરબાટ ગણેશ હિમાલપારિકો સ્વચ્છ નીલો વિતાન પનિ દેખિન્છ, આઇભરી ટાવરબાટ હાત્તીવનપારિ તરાઈકો
સુનૌલા માટો ર બાલીમા લુટ્પુટિએકો ઘામ પનિ દેખિન્છ। સિર્ફ દૃષ્ટિ ચાહિન્છ। અથવા સિર્ફ દૃષ્ટિ
ચાહિન્ન। કો જાનોસ્।
ટ્વાક! ટ્વાક! ટ્વાક! ટ્વાક!
નિર્લિપ્તતામા કે દૃષ્ટિ? સન્યાસમા કે દેવતા, કે નર્તકી? ડિટ્યાચમેન્ટકા લાગિ (વા એટેચમેન્ટકૈ
લાગિ પનિ) કાલલે-થકિત-ભએર-કોતર્ન-છોડેકો-અનુહાર કે, 85 વર્ષકો ઉમેર કે વા નવયુવક નૈ કે?' દુઈ હાતમા
લટ્ઠી સમાતેર ગ્રૈન્ડફાદર વાચ પેન્ડુલમ બન્નુ ર દુઈ વિભિન્ન વિચારધારામા અસ્સિલેટ ગર્નુમૈ ৷৷.
અંગ્રેજી ભાષા રામ્રો! નિકૈ ગ્રાહ્ય છ। નિકૈ વેશ્યા છ -- કારણ અરૂ ભાષાકો શબ્દ પેટ બોક્ન,
જન્માઉન ઊ લાજ માન્દિન। ઉસકા ફ્યાલિક રિલિજનમા ৷৷. 'યુ નો, ટેમ્પલ ડાર્સ આર નાટ ક્લોજ્ડ! એની
રિલિજન અફ હિન્દૂ-એજ મસ્ટ હૈભ સીન લટ્સ અફ કલ્ચરલ એન્ડ રેસિયલ મિક્સચર્સs: એન્ડ દે વોન્ટ લેટ મી સી
એ ફામિલાઇજ્ડ આઇડિયલ! ৷৷. '
ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક, ટ્વાક!
ઊ આઉઁછ।
મ જાન્છુ।
મલાઈ આશા છ ઊ મસઁગ ભીખ માગ્નેછ, હાત પસાર્નેછ, બાઁચ્ન ખોજ્નેછ। મલાઈ વાસ્તૈ નગરી, મેરો અસ્તિત્વકો
ઇત્તિ માત્ર પનિ વાસ્તા નગરી ઊ કાઁસકો મૂર્તિપટ્ટિ નૈ બઢ્છ ৷৷. (હુ હૈજ સેડ દ્યાટ દ કોલ્ડેસ્ટ
થિઙ્ગ એલિભ ઇજ એ બ્રોન્જ ફિગર ઓભર દ મૈન્ટલપિસ! ৷৷. પર્હેપ્સ આઈ સેડ ઇટ માઇસેલ્ફ એ ફ્યૂ થાઉજન્ડ
યિઅર્સ અગો એન્ડ એ ફ્યૂ થાઉજેન્ડ ટાઇમ્સ ઇન બિટ્વિન!) ત્યસૈલે ৷৷.
ત્યસૈલે ત મ ભન્છુ।
યો કથા હોઇન। કિનભને ન યસકો આરમ્ભ છ ન યસકો અન્ત્ય। ન યસમા કુનૈ નાટકીય તત્વ ન યસમા

કસૈકો ચરિત્ર-ચિત્રણ। ન યસમા કુનૈ સમસ્યા છ ન સમાધાન। ৷৷.
યી જમ્મૈ વ્યાખ્યા જીવનકા વ્યાખ્યા હુન્। અનાદિ, અનન્ત, અસીમ। સત્યં, શિવં, સુન્દરમ્। સમસ્યા,
ઉત્પીડન, સમાધાન। પેન્ડુલમ, અસ્સિલેસન, પેન્ડુલમ! જન્મ જીવન, મરણ।
৷৷. તીન ત્રિલોક ર કાપમા અનેક લોક! 'આફૂ માત્ર ડુબુલ્કી માર્ન હામ્રો આફ્નૈ સંસાર પર્યાપ્ત છ।
৷৷. '