Chintan Pyaaj

સાહિત્ય -- આલુબખડા કિ આઊઁ?


ક્ષિતિજ ધમિલો છ। દક્ષિણ ફર્કેકો બરણ્ડામા બસેર મ આલુબખડાકો રૂખ હેરિરહેકો છુ। હાવા છૈન, ફૂલ
લટરમ્મ ફુલેકો ત્યો રૂખમા પાત અઝૈ આઇસકેકો છૈન। સેતો એક દુઈ ફૂલકા પત્ર અનાયાસ ઝર્દછન્ -- રૂખમુનિ
સેતામ્મે ભઇસકેકો છ। એક દુઈ ભઁવરા ઝુમ્મિરહેંછન્ ৷৷. યો હો બાહિરી અવસ્થા।
આઉઁ પરેકો છ, પેટ કટકટ કાટિરહેછ, છિનછિનમા દૌડિનુપર્છ, ખાનમા મુખ બારેકો છ, ઘરબાટ બાહિર નનિસ્કને
ગરી મ આજ આરામ લિન બસેકો છુ -- યો હો શારીરિક કુરા!
બૈશાખમા 'સમાલોચનાઙ્ક' નિસ્કઁદૈ છ રૂપ-રેખાકો, મલાઈ લેખ લેખ્નુછ, કસરી પ્રારમ્ભ ગરૂઁ?
પત્રરૂપમા, નિબન્ધરૂપમા? 'કામુ' કો અસ્તિત્વવાદકો આધારમા વા ৷৷. આ, -- ઉત્તમભાઇ, કે ગરેકો યો,
મલાઈ કિન સકસમા પારેકો! જે મ જાન્દિનઁ ત્યસઉપર લેખ લેખ ભનિદિએર તિમીલે -- માફ ગર, 'તિમી' મા
આત્મીયતા ઝલ્કન્છ ભન્છન્, 'તિમી' ભન્છુ હૈ -- તિમીલે કે ગરેકો! લેખક હુઁ મ સાયદ, ર યસૈ નાતાલે
તિમી ચાહન્છૌ જે પનિ મેરો કમલબાટ ઉત્તિકૈ પ્રભાવોત્પાદક રૂપમા આઇરહનેછ। સમ્પાદક ભએકો નાતાલે તિમીલે
બુઝનુપર્દછ લેખક ચૌબીસૈ ઘણ્ટા લેખક રહન સક્દૈનs: ર જસકા અનેક અવતાર હુન્છન્। જસ્તૈ મ છુ -- મલાઈ દોષ
દિઇન્છ મ જ્યાદૈ આત્મ-વાદી હુઁદૈછુ રે! -- મલાઈ આફ્નૈ કુરા ગર્ન મન લાગ્છ। નાઉઁ કમાઉન મન લાગ્છ,
અર્કો દેવકોટા બનૂં નેપાલી સાહિત્યમા -- તર અલિ સુધારસાથ, ઉનકો જસ્તો પ્રતિભા ત હોવોસ્ તર ત્યો
આર્થિક અસ્થિરતા -- ચાહિં હોઇન -- મ ચાહન્છુ ઉનકૈ જસ્તૈ ৷৷. જાનદેઊ, ઉનીસઁગ આફૂલાઈ દાઁજ્નુ પનિ એઉટા
ઠૂલો આત્મ-વિડમ્બના હો! ભન્દૈ થિએઁ, લેખક લેખકભન્દા બઢી મનુષ્ય હુન્છs: ર યો મનુષ્ય છ નિ, યો
સાહ્રૈ અનૌઠો પ્રાણી હો! મૈલે આજસમ્મ કેહી બુઝન સકિનઁ। એક ગુજુલ્ટાઇઁ -- રામ્રો ઉપમા દિઊઁ,
લટ્ટાઈં ભત્કેકો વેલા ગુજુલ્ટિએકો ધાગો ઝૈં -- એક અનૌઠો ચરિત્ર હુન્છ યસકો। અરૂ લેખક શાયદ વાસ્તવમા
લેખક હોલાન્ -- સબૈ લેખક મહાન્ ત અવશ્યૈ હુન્છન્, કમસેકમ ઉનમા મહાન્ ભઇદિને પ્રેરણા ઉમ્રેકો, એક
આકાંક્ષા, એક કલ્પના હુન્છ તર ৷৷. જીવન, ઉત્તમ ભાઇ, એક કમ્પ્રોમાઇજ હો! મહાનતમા ર લઘુતમકો સમાસ, ર
યો કમ્પ્રોમાઇજકો ભાવના છ નિ, યહી એક ભાવનાલે માનવતાલાઈ બચાઇરાખ્યો ર માથિ ઉઠ્ન પનિ દિએન! ৷৷. મ
કે ગર્દૈ છુ? અસલમા, શંકરજી લેખ લેખ સમાલોચના અંકકા લાગિ! તિમ્રો યો ગન્થન પઢ્ને આવશ્યકતા
પાઠકલાઈ કિન હઁ?
ઠીક હો! પાઠક મહાન્ મનુષ્ય હો! બિચરા, બીસૌં શદીકો યો દૌડિરહેકો ભાગિરહેકો જીવનમા, હતાશ ભએકો
બેલા ઊ આફ્નો મનલાઈ શાન્તિ દિન સાહિત્યપટ્ટિ ફર્કિન્છ -- ઉસલાઈ ગુજુલ્ટાઇઁકો રૂપ બનાએર તિમીલાઈ કે
મિલ્છ, લેખક? ઉસલાઈ પરમ્પરમેશ્વરકો મહાન્ અનુકમ્પા -- આહ! યો પૃથ્વી, યો રાષ્ટ્ર, આફ્નો દેશ,
માતૃભૂમિ, યસકા પ્રાકૃતિક સૌન્દર્ય, યસકા સુખી જનતા, આફ્નો સુન્દર શાન્ત, વિશાલતા, આફ્નો હિમાલ,
વનજઙ્ગલ, તરાઈ, સુનૌલા સાઁઝ, ગ્રામબાલિકા, ધાનકા ઝુપ્પા -- આહ! ઈશ્વરકો ત્યો મહાન્ અનુકમ્પા, ઊ
માનિસ ભએર જન્મન પાએકો, યો સબ ભોગ્ન પાએકો, યો સબ સૌન્દર્ય બટુલ્ન પાએકોs: યી સૌન્દર્યકો સ્તુતિ
ગાએ, લેખક! (તર, કતા કે પૂર્જા ખુસ્કેકો છ, યસમા! યો સબ સૌન્દર્યકો કેન્દ્ર બિન્દુમા, કતા હો કતા
કે ખસ્રોપન છ! 2850 પરિવારલે પહાડ ત્યાગેર રાપ્તીમા જાન હિંડેકો પદચાપ? -- થાહા છૈન, થાહા
છૈન!) ઉત્તમ ભાઇ, યસ્તા સૌન્દર્યકો બખાન ગર્ને અર્કો કવિતા આયો ભને, ત્યસ કવિતાલાઈ વ્યક્તિગત પત્ર
લેખેર સોધે -- 'કવિ, તિમીલે અનુભવ ગરેકો ભાવના હો યો -- અથવા યસ્તો અનુભવ, ગર્નુપર્દછ ભન્ને
તિમ્રો પરમ્પરાગત આદર્શ હો?' -- મલાઈ લાગ્દછ, સાહિત્ય વાસ્તવમા વિડમ્બના હો! કિનભને સાહિત્ય નામ
કમાઉને પેશા માત્ર હો! બિહાન બેલુકાકો મામ કમાઉન અનેક ઝૂટ, છલકપટ, ધોકા! 'મ હૃદયલે તિમીલાઈ પ્યાર
ગર્છુ!' -- બેવકૂફ, પ્યાર હૃદયમા હુન્છ? પ્યાર ભનેકો ત યૌન-ભાવનાકો વિકૃત, અચેતન રૂપ હો! ৷৷.
'મ સાહિત્ય-સેવક, યસો લેખિટોપલ્છુ!' -- મૂર્ખ, આન્તરિક ભાવના તેરો કે પૂજનીય સરાહનીય બન્ને
હોઇન? ৷৷. ) આત્મશ્લાઘા અપનાએર ફુર્સતકો વેલા સરસ્વતીકો સેવા (!) ગર્ને વ્યક્તિમા કે સત્ય
પ્રસ્ફુટિત હુન્છ? -- આહ! અથાર્થ-સાહિત્યકો આજકાલ બડા બોલબાલા છ! જો પનિ ભન્છ સાહિત્યમા
યથાર્થવાદ! મલાઈ બુઝાઇદેઊ

ઉત્તમ ભાઇ, યો યથાર્થ ભન્ને આદર્શ કતિ પુરાનો ઘિસે-પિટેકો ભાવના હો! ભાવના હોઇન, નારા હો।
સાહિત્ય યથાર્થ હુનૈ સક્દૈન -- ત્યસરી નૈ જસરી સાહિત્ય આદર્શ હુનૈ સક્દૈન! યથાર્થ! ધુત્ ৷৷.
લેખક, યસરી આફૂલાઈ ર સંસારલાઈ ધોખા નદે! એક નિમેષભિત્ર જો મનમા જીવનભરિકા અનેક ભાવના, વિચાર,
કલ્પના, પરિકલ્પના, ઇચ્છા, આકાંક્ષા, આશા, નિરાશાકો સમ્મિશ્રણ ભએકો બહુરૂપ ઉમ્રિન્છ કે ત્યસલાઈ કહિલે
યથાર્થ ઢંગબાટ અવતિરત ગર્ન સક્છ? યો લાઇન લેખ્દાલેખ્દૈ મૈલે કામૂકો ત્યો લાઇન સમ્ઝેં -- ગમ ખાએર
પ્રશ્ન ગરૌં -- કલામા યથાર્થ સમ્ભ છ? ৷৷. એકમાત્ર યથાર્થ કલાકાર, યદિ લ ભને, ઈશ્વર છ। અરૂ યસ
યથાર્થ નિમિત્ત અવાસ્તવિક છન્, અનિ થાહા છૈન કિન હો કેનેડી સમ્ઝેં, અમેરિકન લાઇબ્રેરીકો બોર્ડમા
ટાઁગેકો ફોટોહરૂ સમ્ઝેં, લાઇફ મૈગજીનકો કેનેડી-વિશેષાંક સમ્ઝેં, શ્રીમતી કેનેડીકો ઘર હેરેર આએકો
ભન્દૈ થિયો, તુલસી, ત્યો સમ્ઝેં દેઉજાલે મૃત્યુ-સમારોહકો વર્ણન ગરેકો સમ્ઝેં, માર્ટિન લૂથર કિંગ
આઉઁછ, હરિહરરાજ જોશી આઉઁછ ৷৷. યહી હો યથાર્થ, યસલાઈ યસ એકછિનકો વિચાર શ્રૃંખલાલાઈ વ્યક્ત ગર્ન યસમા
રહેકો તારતમ્ય બુઝાઉન મૈલે પ્રયાસ ગરેં ભને, સાયદ મલાઈ સમ્પૂર્ણ જીવન લાગ્નેછ। અનિ મ કે ગર્છુ ભન્ને
જાન્દછુ, મલાઈ મન પર્ને કુરા માત્ર, ત્યસ્તા કુરા જો મ ઠાન્દછુ અરૂ પનિ મન પરાઉલાન, ર ત્યસ મન-પરાઇકો
માધ્યમબાટ મલાઈ રુચાઉલાન્ ર મેરો નામ લિનેછન્s: ભન્નેછન્ વાહ, લેખ્છ, શંકર નયાઁ ચીજ દિન્છ ৷৷. યહી
હો સાહિત્ય ৷৷. યહી છલકપટ ધોકા, એક સેલેક્શનકો રૂપ હો સાહિત્ય! -- હોઇન, ઉત્તમ ભાઇ, સાહિત્ય યથાર્થ
હોઇન! સાહિત્યમા જો યુગઅનુસાર અનેક બાદ આએ, તિનકો અસ્તિત્વ માન્દિનઁ ભનેકો હોઇન મૈલે। તી થિએ। તર
યુગ નિકૈ અગાડિ બઢિસક્યો। આજકો યો ખુમ્ચિએકો સંસારમા, જબ અલ્જેરિયા ર અમેરિકા હામ્રો નિમ્તિ
ત્યત્તિકૈ નગીચ -- છન્, જત્તિ 'રૂપ-રેખા'કો અફિસ, આજ મનુષ્ય એકાકી છ! (અનૌઠો હગિ!) આજકો
મનુષ્ય પઢ્છ, લેખ્છ, સુન્છ, ર અગાડિ બઢ્છ! 'વાદ અપનાઉનાસાથ ઉસકો પ્રગતિમા ઘેરા લાગ્છ। ઊ ચાહન્છ
સ્વતન્ત્ર હુન, ઠીક હોs: કામુકો અસ્તિત્વવાદ ઉસકો કિતાબ પઢુઞ્જેલ મેરા લાગિ ઠીક છ। અન્તિમ અક્ષર
નાઘેપછિ મ સમાપ્ત ત હુન્નઁ, મમા સ્થિરતા ઢ્યામ્મૈ ત વ્યાપ્ત હુઁદૈન, ત્યસભન્દા પર પનિ સોચ્નુપર્છ
મૈલે, અનિ પર જો મ સોચ્નુ નિ ત્યો નિશ્ચય પનિ 'અસ્તિત્વવાદ' -- કો ઘેરામા બાઁધિન સક્દૈન। આજકો
વ્યક્તિ વ્યક્તિવાદી છ। (યો અર્કૈ કુરા, રાષ્ટ્રહિતકો બિચારલે હામી આફ્નો વ્યક્તિવાદિતાકો કેહી અંશ
ચન્દાસ્વરૂપ પ્રદાન ગરૌં ৷৷. ત્યો બાઁચ્નકા લાગિ ગરિએકો કમ્પ્રોમાઇજકો સૌદા હો!) આજકો સાહિત્યલાઈ
મલાઈ નામકરણ ગર્ને અનુમતિ દિન્છૌ ભને, ઉત્તમ ભાઇ, મ ભન્દિન્છુ આજકાલકો ર ભવિષ્યકા કેહી કાલસમ્મકો
સાહિત્ય વ્યક્તિગત-સાહિત્ય, વ્યક્તિવાદી, હુનેછ। હેનરી મિલરલે ભનેકો સમ્ઝન્છુ 'આઉઁદા સાહિત્ય,
પ્રથમવચનમા લેખિએકો વ્યક્તિકો આફ્નો અનુભવ હુનેછ ર ત્યસમા દિન પરદિન અસત્યવાદિતા કમ હુઁદૈ ગએકો
હુનેછ।' ઠીક હોઇન ત? પ્રકૃતિકો વર્ણન ગર્ને ખાલકા સાહિત્ય વેદમા નૈ ઉત્કર્ષમા પુગે, વ્યક્તિકો
સ્તુતિ, રામાયણમા, -- આજ તિનકો કે આવશ્યકતા? -- રિયલિષ્ટ ઇમ્પ્રેશનિસ્ટિક, એક્સપ્રેસનિષ્ટિક,
સરલિયિષ્ટ ર અસ્તિત્વવાદી -- આહ યિનકો પનિ યુગ થિયો, ગયો અબ! અબ ત વ્યક્તિ છ, જો આફ્નો
ગુજુલ્ટ્યાઇઁમા નિસાસ્સિએકો છ, ર ત્યહી અન્યૌલમા ઊ આકુલ ભઈ આર્તનાદ ગર્છ। સમૂહકો વિરુદ્ધ એક
વ્યક્તિકો આર્તનાદ અર્કો વ્યક્તિસઙ્ગ મિલ્દૈન, કિનભને ખુમ્ચિએકો વ્યક્તિત્વ વ્યક્તિત્વકો કોણમા અન્તર
હુન્છ ર ત્યો આર્તનાદલાઈ કસરી હામી સામ્યવાદી વા ફ્રાયડવાદી ઘેરામા રાખી તૌલન સક્છૌં? વ્યક્તિકો
જીવનમા 'વાદ'હરૂકો સમ્મિશ્રણ હુન્છ, ઉસલાઈ એઉટૈ પરિવેશમા અટાઉને દુસ્સાહસકો ગર્ન સક્છ હઁ?
અન્ધાહરૂલે હાત્તી છામેર ગરેકો વર્ણન સમ્ઝન્છૌ, ઉત્તમ! સમાલોચના ભનેકો કુરા સાહિત્યઉપરકો ત્યહી
વ્યંગ્ય હો। અહિલે મૈલે લેખિરહેકો અનૌઠો યો મેરો કુરા લેઊ। સાહિત્યકો કુન વાદમા યસલાઈ રાખ્ને? યસમા
નિરાશા છ (નિરાશાવાદી?)s: યસમા આશા છ (આશાવાદી?)s: યસમા આકાંક્ષા છ નામ કમાઉને
(આકાંક્ષાવાદી?)s: યસમા ઇચ્છા છ મેરો મ અલિ રમાઇલોપન લ્યાઉઁ (હાસ્યવાદી?)s: યસમા મૈલે
અસ્તિત્વકો કુરા ગરેં (અસ્તિત્વવાદી?)s: યસમા મૈલે -- જાન દેઊ, યસમા અનેક છ તર પનિ મ પૂર્વરૂપલે
ઉત્રન સકેકો છૈન, કિનભને યસમા છાનિએકો વિચાર માત્ર છન્ ર મ છાનિએકો વિચાર માત્ર હોઇન -- યસમા મેરો
અહં ભાવ ઝલ્કિએકો છ કેહી કેહી, મ ઘમણ્ડી હોઇન, છૈન પનિs: યસમા તી કૈયન્ કુરા છુટેકા છન્ જો મ છુ --
આજ યદિ તિમીલે યહી એક લેખકો આધારમા, યા મેરા જુનસુકૈ, વા સબૈ લેખકો આધારમા મેરો વિશ્લેષણ ગર્ન ખોજ્યૌ
ભને કત્રો ભામ્લો હુન જાનેછ। -- ત્યો દુસ્સાહસ મૈલે સ્વયં આફૂઉપર ગર્ન સકેકો છૈન! કિનભને બિહાન ર
બેલુકાકો મેરો વિચારધારામા ખલ્તીમા પૈસા ભએકો ર નભએકો વેલાકા સોચાઇમા, પેટ ભરેકો ર ભોકો ભએકો વેલામા,
મ ભિન્ન ઢઙ્ગલે સોચ્છુ! કાર્લ માર્ક્સ ર કાલિદાસ, ફ્રાયડ ર અનાતોલે ફ્રાન્સ, કામૂ ર

ગાઁધી સબૈ મભિત્ર બાઁચેકા છન્ -- ર મ તી ભિત્ર ર બાહિર દુવૈ છુ -- મૌકા પરિસ્થિતિ હેરી તી મલાઈ
ભન્છન્ -- 'દેખિસ્!' ર મ હેરિદિન્છુ ર આઁખા ચિમ્લિદિન્છુ ર એક ગીલાસ પાની ખાન્છુ ર એક દિન અરૂ
બાઁચિદિન્છુ। તી મસઁગૈ બાઁચિરહન્છન્। ર તી મ હોઇનન્ ર મ તિનકો ઘેરામા ઉભિએકો પનિ છૈન। અબ, તાનાસર્મા
વા જગદીશશમશેર વા ৷৷. કસૈલે પનિ, મેરો સ્વાસ્નીલે નૈ પનિ, જો અગાડિ બસેકો છ ર લુગામા ઇસ્ત્રી
લાઇરહેકી છ ર જો હિસાબલે મેરો વ્યક્તિત્વસઁગ નિકૈ નગીચ છ, ઉસલે પનિ કસૈલે પનિ કસરી ભન્ન સક્છ અહિલે
મલાઈ કે બાદલે 'દેખિએન!' ભન્દૈછ! (મનમનૈ અહિલે સોચ્દૈછુ, લેખ લામો ત ભએન?) -- જીવન ત્યસૈ ત
અગમ્ય છ, (એક આનન્દપૂર્ણ અનુભવ હગિ!) ત્યસઉપર યો લેબિલ ટાઁસ્ને કામકો બોઝ કિન હઁ। લેબિલ ત માનિસલે
જહિલે પનિ ઉત્કાઉને પ્રયાસ ગર્છ -- આહ! એક પરમેશ્વરસઁગ તાદાત્મ્ય ગર્ન સમષ્ટિમા સમાવેશ ગર્ને
રે! -- ત ફેરિ એક લેખકકો ઔપચારિક પ્રદર્શનલાઈ સમાલોચકલે કિન લેબિલ લાઉને હઁ?
ઔપચારિક પ્રદર્શન? ચોટ લાગ્છ હગિ! તર કતિ સત્ય! હામીલે જીવનભર કે ભન્ન -- ચાહેકો -- હો
ત્યહી પૈલાઉન સક્દૈનૌં, કિનભને ભન્ને કુરા બુઝ્દા બુઝ્દૈ જીવન સમાપ્ત ભઇદિન્છ। હામીમા જબ આફૂલાઈ
નિર્દેશન દિન સક્ને સામર્થ્ય હુઁદૈન -- અરૂલાઈ ભન્ને અર્તી દિને કુરા નૈ કે છ ર? તીન વર્ષઅઘિ
લેખેકો કુરામા આજ ફર્કેર હેર્દા કસ્તો હાઁસો ઉઠ્છ -- ત્યસ વેલા મેરો ભન્નુ ત્યતિ રહેછ (!)। આજ જો
મ ભન્દૈછુ, ભોલિ ફર્કેર હેર્યો ભને કેટાકેટીકો ખેલ લાગ્નેછ। મલાઈ આફ્ના વિશ્વાસઉપર નૈ જબ યસરી હાઁસો
ઉઠ્છ ભને મ કુન સાહસલે મેરા દેશકા દાજુ ભાઇલાઈ ભનુઁ -- 'ભાઇહો, મૈલે લેખેકા કુરામા
સત્યમ્-સુન્દરમ્-શિવમ્ છ, ત્યસમા યથાર્થ છ, ત્યસમા મેરો યુગકો આહ્વાન છ, ત્યસમા એક દર્શન છ! પાઠક
ત્યતિ મૂર્ખ ત હુઁદૈન ઉસલે મેરો કુરા નબુઝોસ્। પાઠક બુઝદછ લેખકલે મલાઈ ઠગ્યો હૈ ભનેર! -- લેખક કિન
લેખ્છ? રામ્રો પ્રશ્ન! લેખકલે આજસમ્મ આફૂલાઈ ર પાઠકલાઈ ધોખા દિઇરહ્યો। જસ્તૈ ભર્ખર પ્રેમ
પરેકાહરૂ આફ્ના જીવનકા રામ્રો પક્ષ માત્ર પ્રેમિકાલાઈ પ્રસ્તુત ગર્છન્, ઉસૈ ગરી લેખક આફ્ના તત્કાલીન
અનુભવકો અસલ રૂપ માત્ર પ્રસ્તુત ગર્ને પ્રયાસ ગર્છ। ત્યસૈલે મૈલે ભનેકો ઔપચારિક પ્રદર્શન। વાસ્તવમા
લેખકકો જીવન ৷৷. લેખની ৷৷. રચનામા નલેખિએકા પક્ષ પ્રશસ્ત હુન્છન્। તિનલાઈ વ્યક્ત ગર્ન સક્ને સાહસ
કત્તિકો છ ઉસમા -- જાન દિઉઁ, યો કુરા પનિ નગરુઁ, કિનભને ત્યો સાહસ મમા પનિ અઝૈ છૈન। મેરા અગ્રજહરૂકો
કમજોરીકો મૈલે હઁસી ઉડાએકો હોઇન। તી મહાન્ (સાઁચ્ચૈ નૈ મહાન્ ભનેકો મૈલે!) વ્યક્તિકો જીવનમા એક
ધ્યેય થિયો, એક આદર્શ થિયો, ત્યસૈલાઈ લક્ષ્ય ગરી ઉનલે આફ્નો જીવન સમપ્ત ગરે! હામી આજ અનેક
આદર્શહરૂકો મોડમા પુગેકા વ્યક્તિ, આદર્શહરૂકો જીર્ણ યુગકો યો સંઘર્ષ વેલામા, નવીન પ્રેરણા ઉમ્રી
નસકેકો વેલાકા બિચરા મનુવા હામી, હામી નયાઁ યુગકો દૈલોમા પુગેર શઙ્કા ર સંકોચલે બેરિએર પાઇલા સારૌં
નસારૌં ગરિરહેકા વ્યક્તિ 'યથાર્થતા લ્યાઉનુપર્છ', સાહિત્યમા યથાર્થવાદકો નારા સુનિરહેકા વ્યક્તિ
હામી અલમલિએકા પૃથ્વીકો વ્યક્તિ, આજ હામ્રો સાહિત્યમા વાસ્તવિકતા લ્યાઉને હો ભને ત્યહી વાતારણ ત્યહી
৷৷. કે ભનૂઁ? અલમલિએઁ। મનમા ગુમ્સિએકા ભાવના અઝ ભન્ન સકેકો છૈનઁ! અઁ, પરમ્પરાકો ડોકો બોકિરહેકા
હામી હામ્રો નિધારમા નામ્લોકો ડામ અઝૈ છ! ત્યસલાઈ મેટુઁ હોલા! અનિ સાયદ બુદ્ધિ આઉલા, પાઉઁછૌ ભને
આર્તોકો 'નો મોર ક્લાસિક્સ્' પઢ્નુ હૈ! હામીમા, હામ્રા સમાલોચકહરૂમા આર્તો ખોજ્ને કામ તિમ્રો
ઉત્તમ ભાઇ! હામીમા ત અઝૈં જ્ઞાન છૈન -- રચનાકાલ, પઠનકાલ ર સમાલોચનાકાલમા સંસાર કત્તિ ચિપ્લેર અગાડિ
ગઇસકેકો હુન્છ -- જસ્તૈ રામાયણકો સમાલોચના (વા આવશ્યકતા નૈ!) આજ ફ્રાયડવાદી દૃષ્ટિબાટ ગરિયો ભને --
રામ! રામ! ભાનુભક્ત મુર્ચ્છા પર્છન્। ৷৷. યો જો અન્તર છ ટાઇમ ર સ્પેસકો (ફોર્થ ર ફિફ્થ
ડાઇમેન્સનકો) સમ્ઝના આઇરહેછ તિલવિક્રમ નેમ્વાઙ્ગકો તેસ્રો (માત્ર!) આયામકો! ત્યો પનિ સાયદ
મહત્વપૂર્ણ છ। ৷৷. સાયદ ત્યસકો પનિ વિચાર રાખ્નુપર્દછ। (મેરો ધેરૈ પટક 'સાયદ' શબ્દ પ્રયોગ ગર્ને
બાની છ યો મેરો અનિશ્ચિતતાકો બોધક હો -- નિશ્ચિત ભએ સાયદ પછિ મ સ્થિર હુન્છુ ભન્ને મલાઈ ડર છ!) --
સમ્પાદકકો નાતાલે સાયદ યો પ્રશ્ન તિમ્રો મનમા પનિ આઉનેછ ઉત્તમ ભાઇ! -- અહિલે ત મેરો સામુ ક્ષિતિજ
ધમિલૈ છ, ચાહે ત્યસમા મેરો અગાડિ આલુબખડા નૈ ફુલેકો કિન નહોવોસ્, ચાહે ભમરા નાચિરહેકૈ કિન નહોઉન્ --
મેરો પેટમા આઉઁ પરેકો છ, ર ત્યસો નભએકો ભએ મ યી લેખ્ને મૌકા પનિ કહાઁ પાઉઁથે ર! -- ક્યૂરિયો
બેચિરહેકો હુન્થેં હુઁલા (યસ કથનમા તિમી શ્લેષ નખોજે નિ!) ৷৷. ર યત્તિ જો ગન્થન ગરેં યો ગન્થન પનિ
સમ્ભવ થિએન। (નમ્ર ભઇદિએકો નિ!, હુન ત મેરો મનમા મહાન્ લેખ લેખેં ભન્ને ભાવના ઢ્યામ્મૈ જમેકો
છ!)