'હામી પાઇતાલા હૌં : ફગત પાઇતાલા (ભૂપિ શેરચન -- 'હામી'-બાટ)।'

ત્યસૈલે હામી ગોરેટોકો આત્મા। હામ્રા અસંખ્ય પાઇતાલા નસરુન્ ત ગોરેટોલાઈ દુઈ કિનારકા ઘાઁસલે
સ્વાટ્ટૈ નિલિદિન્છન્। પ્રકૃતિકો પ્રતીક ઘાઁસ, ત પાઇતાલાકો પ્રતીક ગોરેટો। પ્રથમ પાઇતાલા જસલે ઝાઁગ
ફાઁડ્યો હોલા, ઉકાલો ઉક્લ્યો હોલા, દ્યૌરાલીમા સુસ્તાયો હોલા, એક તાન છેડ્યો હોલા, નિશ્ચય પનિ ત્યો
પ્રથમ પાઇતાલા ઈશ્વરકો હો -- એક નિર્માણરત અનુસન્ધાન પ્રેરિત અગ્રજ। સમૂહકો ભેડાધસાનબાટ અલગ્ગિને એક
વાનર મનુષ્યકો અગ્રજ હો। મનુષ્યકો ભેડાધસાનબાટ અલગ્ગિને ચાહિં ৷৷. (પખ અહિલે ભન્છુ। ત્યહી ભન્ન ત
યત્રો સુરસાર ગરેકો। અલિ ભૂમિકા કસૂઁ, ર કથન પ્રસ્ટ પારુઁ હોલા।)
ધેરૈ અઘિ કેટાકેટીમા એઉટા ખપ્પર દેખેકો થિએઁ -- કાશીમા। પલઙ્ગકો સિરાનમા એક ખોપા થિયો, કપડાલે
છોપિરાખેકો। રાતી નિદ્રા લાગેન, ઉત્સુકતાવશ મામાકો કોઠાકો માલતાલ નિરીક્ષણ ગર્ન થાલેં। પર્દા ઝિકેકો
એક ખપ્પરકો મૌન પરપેચુઅલ હાઁસો પર્છ સામુ। ઝસ્કિનઁ ભન્ન સક્દિનઁ, તર પનિ ડરાઇનઁ। મરેપછિકો રૂપ ત્યહી
હો ભને, સબૈ મર્છન્, મ પનિ મર્છુ, કિન ડરાઉને હગિ? (થાહા છૈન યો વિચાર અહિલેકો હો કિ ઉહી બેલાકો
હો।) જે હોસ્, મલાઈ આકર્ષિત ગર્ને ચિલ્લો સેતો હાડ, ત્યો બઙ્ગારા આઁખા હુને ઠાઉઁકા ખાડલ ર ৷৷.
નિધારમા કોરિએકો રાતો ર નીલો કિરમિરે ધર્કાલે। લલાટકો એક છેઉબાટ અર્કો છેઉસમ્મ માનૌં હાત કામેર કસૈલે
બાઙ્ગો ધર્કો દુઈ પટક તાનિદિયો -- નીલો ર રાતો ડટપેનલે। પછિ થાહા પાએઁ, ત્યૈ છૈટીકો દિન ભાવીલે
હામ્રો નિધારમા, હામી સબૈકો, અર્કો ભાગ્ય રેખા ત્યહી હો। પાની, હિલો, કીરા, શ્યાલ, ગિદ્ધકા પઞ્જાબાટ
ઉમ્કન સક્ને ત્યો નમેટિને રેખા હાડમા નૈ કોરિએકો હુઁદો રહેછ। આજ અનાયાસ 'ગોરેટોકો ખોજીમા'
સમ્ઝઁદા ગોરેટો સમ્ઝેંs: નાગબેલી પરેકો ગાઈલે હિંડ્ને બાટો, અનિ સમ્ઝૈં આકાશબાટ દેખિને સાના
ખોલાનાલાકો રૂપ અનિ સમ્ઝેં દેશહરૂકા બીચકો લાલ-સિમાના-રેખા-વિજય મલ્લકો 'છોરીલાઈ માનચિત્ર
પઢાઉઁદા', અનિ કસો-કસો ત્યો ખપ્પર સમ્ઝન પુગેં। અઠાર-બીસ વર્ષઅઘિકો ત્યો ઘટના કિન સમ્ઝિયો, ત્યો
સાઇકિયાટ્રિસ્ટકો જિમ્મા। ઝવાસ્સ મનમા એક હલુકો ભૂકમ્પ ગયો -- ત્યો અજ્ઞાત માનિસકો ખપ્પરમા કોરિએકો
રેખા ભાગ્યમાની થિયો થિએન, જાન્દિનઁ, તર ત્યસરી ગઙ્ગામા અફાલિએર ત્યસરી અગતિમા મરેકો એક વ્યક્તિકો
18-20 વર્ષ પુરાનો ખપ્પરલે મ જસ્તો જિઉઁદો માનિસકો સૃજન ગર્ન તત્પર ભએકો વેલાકો સ્વચ્છ મસ્તિષ્કમા
છાપ માર્નુ ৷৷. અનૌઠો હગિ। ત્યો પનિ નયાઁ ગોરેટોકો ખોજીમા લાગેકો બેલા।)
અનિ, આજ અનાયાસ માનૌં ત્યો રેખા-ત્યો ભાગ્ય રેખા, જો સાઇજ્મોગ્રાફિક (Seismographic) રેકર્ડ ઝૈં
દેખિન્થ્યો। અઁ!-ત્યસકો અર્થ માનૌં મૈલે અબ બુઝેં। હામ્રા હૃદયમા ભએકો પ્રત્યેક કમ્પન, પ્રત્યેક
હલચલ, પ્રત્યેક પીડા ત્યહાઁ અંકિત હુન્છ, ઠીક ઉસૈ ગરી જસરી ભૂકમ્પકો લહર અઙ્ગન ગરિન્છ।
જુન દિન લલાટકો ત્યો ગોરેટા, જસઉપર ત્યસ વ્યક્તિલે પાઇતાલા ચાલ્દૈ આફ્નો જીવન બિતાયો, ત્યસકો અર્થ
લાગ્છ, ત્યસ દિન માનિસ પૂર્ણ માનવ બન્છ। રાષ્ટ્રકો, વ્યક્તિકો, સમાજકો ઊઁચ-નીચ, ઘટના-દુર્ઘટના,
સુખ-દુઃખ તી કમ્પનમૈ, એક અજ્ઞાત અનામ નાગિરકલે બટુલેકો રેખામૈ નિહિત્ છન્। ત્યહીં છ સચ્ચા ઇતિહાસ
લેખિએકો, એક નિર્લિપ્ત ઇતિહાસકારદ્વારા, ત્યહીં છ આલોચના-સમાલોચના-પ્રત્યાલોચના ગરિએકો એક વાદહીન
દૃષ્ટિલે। મ ત્યો પઢ્ન સક્દિનઁ તર ત્યસમા ભએકો ખાકા, રૂપ, એક ભાવના મ બુઝદછુ।
મ બુઝદછુ, ત્યો એક વિશાલ યથાર્થ લેખની હો -- જસમા કાન્છા ર કાન્છીકો પ્રેમ, પ્રતિક્રિયા ર પાપ છન્,
જસમા સ્વાસ્ની પોઇલ ગએકો કમ્પન પનિ હુન સક્છ, સાહૂલે ઘર જગ્ગા લગેકો ચોટ પનિ, નોકરી છુટેકો, છોરા
મરેકો, ઘર જલેકો, ભોક, શોક, રોગ, અનિકાલ પરેકો, અનિ વિવાહ, ધન, મર્યાદા, છલ-કપટ, સફલતા-પ્રત્યેક સુખ,
તૃપ્તિ, સાહસ, કમ્પન નિહિત્ છ। મ માત્ર કે, સબૈ જાન્દછન્ યો સાઇજ્મોગ્રાફિક રેખાકા ક્રિયા, કારણ ર
નિવારણ કે હો। યો પંક્તિ પઢિરહને મેરો મિત્ર, કે તિમી જાન્દૌ, તિમીલાઈ અહિલે યસ ક્ષણ જો અપ્ઠ્યારો છ
ત્યસકો કારણ કે હો?
યો ડાઁડાપારિ કે છ, માનૌં સબૈ જાન્દછન્, તર માનૌં પ્રથમ પાઇલા સાર્ન કસૈલાઈ સાહસ છૈન। ৷৷.
અઁ ત, મનુષ્યકો ભેડાધસાનબાટ અલગ્નિ સક્ને, અલગ્ગિન ચાહને માનિસ ઈશ્વર હો। (યહી મ અઘિ ભન્ન
ચાહન્થેં।) ઈશ્વર અસલમા હામ્રૈ બીચ છ। હામીલે પાઇતાલામાત્ર ચિન્ન સક્નુપર્છ, ત્યો પાઇતાલા જસલે
નયાઁ ગોરેટો કોર્છ।
'ફર્ક ફર્ક હે જાઊ સમાઊ માનિસહરૂકો પાઉ!'
આજ મ બુઝદછુ, મેરો અટોગ્રાફ કપીમા આફ્નો સર્વશ્રેષ્ઠ પંક્તિ ભની કિન દેવકોટાલે યી દુઈ લાઈન કોરે!
ર ৷৷. કુરૈ ગર્ને હો ભને વિષ્ણુ પાદુકા કિન પુજિન્છ -- ત્યો પનિ પ્રષ્ટ છ।
આજ યો કુરા મલાઈ બુઝાઉન કુનૈ અનામ અજ્ઞાત વ્યક્તિલે અઠાર-બીસ વર્ષઅઘિ આફ્નો જીવન સમાપ્ત ગર્યો। યહી
કુરા બુઝાઉન, સબૈલાઈ, અનેક મહાત્મા ઋષિહરૂલે યુગ બિતાએ। તર પનિ ৷৷. સંસાર વર્ગીકરણ
(Classification) મૈ રત છ। અઝૈ પનિ સાધારણતયા, ર ધેરૈજસો માનિસ (Generalise) ગર્છ, ગરિન પુગ્છ।
શેક્યપિયરકૈ ભએર કે ભો, હ્યામ્લેટ ર રોમિયો જુલિયટલાઈ Dewey-decimal classification મા સઁગૈ
રાખિન્છ, એઉટૈ શેલ્ફમા જિલ્દા જોડેર। કહાઁ હ્યામ્લેટ કહાઁ રોમિયો યો જુલિયટ। તી સ્વયંમા આફ્ના એક
અલગ સંસાર હુન્। ત્યસરી નૈ, યદિ સાથસાથ બસ્ને દુઈ વ્યક્તિકો અસ્તિત્વ પનિ અલગ એક-એક વ્યક્તિત્વ હો
ભની હામીલે હૃદયદેખિ માનેકો દિન-એક નયાઁ ગોરેટો કોરિન્છ।
ગોરેટોહરૂકો અલમલિને જઙ્ગલમા ત્યહી ગોરેટો મ પૈલાઉઁદૈછુ। સ્વયં મ પ્રથમ પાઇલા સાર્ન સક્છુ સક્દિનઁ
જાન્દિનઁ।
તર કુનૈ દિન મેરો લલાટ કેહી ગરી વિષ્ણમતીકા બગરમા ફેલા પાર્યો ભને ઓ મેરા સન્તતિ, ત્યસકા ધર્કોમા
તિમી પઢ્ન ખોજે, હૂલ, રેજિમેન્ટેશન ર ગોરેટોહરૂકા જંગલમા એક છિન અડેર યસલે આફ્નો હૃદયકો સાઇજ્મોગ્રાફ
લલાટમા અંકિત ગરેછ।
ખાસ હરી હરિહર જોશી-ટુકુચામા તિમી નિશ્ચય ભએ!