bhōlipalṭa harikō kapāla dukhnu nikō bhaisakēkō thiyō. parsipalṭa chuṭṭīkō dina thiyō. hari āphnō kōṭhāmā basēra ēuṭā hindī māsika patrikā hērirahēkō thiyō. sampūraṇa ajantā śailīkō ādhāramā pani hōina. mugalakālīna śailīmā pani hōina, tara ādhunika yāminī kālakō dhērai prabhāva parēkō ēuṭā citra hērnamā u tanmaya thiyō. citramā kē tatva rahēcha, citrakāralē mānchēmā āōkhā, nāka ra mukha kina vikṛta pārēra khiṅcēchan -- harilē tyō bujhnē cēṣṭā garirahēthyō.
ḍhōkāmā sānī dēkhā parī. harilē sānīlāī chēumā bōlāēra āphūlē hērirahēkō citra dēkhāyō, sānī khuśī bhaī.
sānītira pharkēra harilē bhanyō -- kitāba lyāidiēō bhanē timī pani paḍhchyau sānū?
sānīlē 'paḍhchu' bhanēra javāpha diī, ani harilē bhanyō, usō bhaē bhōlidēkhi bēlukā-bēlukā masita paḍhna-lēkhna pani siknē hai ta?
ani tīna mahīnā napugdai sānī lōbhī kukurakō pāṭhasamma pugī.
daśaiṅ āihālyō.
daśaiṅkō bidāmā harikō āphisa kēhā dina banda thiyō. cāḍa āēpachi tā jhan sānīlāī ēkachina avakāśa bhaēna. bihāna uṭhēdēkhi yō kāma tyō kāma gardāgardai sāōjha jhamakka parihālthyō. ēkachina hāta khālī bhayō bhanē lāmō sāsa phērēra ēka kunāmā basī dhāgō bunna sikthī ki tā ghōriēra kēhī akṣara paḍhairahanthī ki tā ēkāntamā gaēra kalpanātīta saṅsāramā ḍubthī.
daśaiṅ tyatikai gaihālyō.
tara phēri kēhī dinamā tihāra āihālyō.
gāī pujnē dina āyō. gāuōkā sabai janā āphnō-āphnō gharakō kāmakājamā ḍubē. hari āphaiṅ pani ghara siṅgārnamā tyasa dina vyasta thiyō. bāhira-bhitra kāgatakō phūla kāṭēra ṭāōsēkō, lāmā-lāmā sayapatrī phūlakō mālā gāōsēra ḍhōkā ra bhāōḍā jhilī-milī pārēkō!
subēdāranī bihānadēkhi bhānsākōṭhāmā thiin. pūrī sēla pakāunē, phulaurā banāunē ityādi kāma bhayō ratnā ra subēdāranīkō.
bhānsāgharamā subēdāranī ra ratnākō bīcamā kurākānī bhairahēkō thiyō. ratnālē bhanirahēkī thiī -- didī, kē bhannu, yō lakṣmīpūjākō dina āuōdā tā tyahī dinakō samjhanā huncha ৷৷.
subēdāranīlē kurā thapin -- hō kunai kunai cāḍalē, parvalē ki tā dinalē, ki tā mānchē, ki tā ṭhāuōlē, bitisakēkō kurā samjhanā garāuōcha.
kēhī bērapachi ratnālē bhanī -- tyasailē tā didī, yō lakṣmī-pūjā āyō ki uhī kurā yāda āuōcha. tyō dina

sabaikō gharamā kastō cāḍa thiyō, mērō gharamācāhiṅ kastō billībāṭha. ghara ghara thiēna, cāḍa, cāḍa thiēna. naurathā lāgēkai dinadēkhi ū sāhrō-sāhrō huōdai gaēkō ৷৷.
kuna dina hō khasēkō?
lakṣmī-pūjākai dina.
kaṭhai! duḥkha āilāgēpachi kē lāgdō rahēcha ni? hō ki?
hō didī! bhanēra ratnālē lāmō sāsa tānī tyasakō mana prāṇa ēkachina śūnya bhayō ani atītakō ēka-ēka ghaṭanā, ēka-ēka dṛśya tyasakā sammukha āuna thālyō ৷৷. bhōra huna lāgēkō thiyō, prabhātakō dhamilō ujyālō jhyālabāṭa bhitra pasirahēkō thiyō, prātaḥkālīna cisō sirēṭōlē muṭu pani kamāi rahēthyō -- gharabhitrakō uccāṭa lāgnē naramāilō andhakāramā ēuṭā dhīmā balirahēkō battīlē haḍḍī ra chālāmātra bhaēkō gālā khōpciēkō raktahīna varṇakō rōgīlāī parkhirahēkō thiyō -- ani samīpavartī ēuṭā pātalō jīu bhaēkī strī ghōpṭō parēra rōgīkō chēumā basēkī thiī. ani kunāpaṭṭi ēuṭā bālikā battī chēliēkō andhakāramā guōḍuliēra sutirahēkī thiī, ani tyasapachi jati-jati ujyālō baḍhdai gayō uti-uti rōgī bēhōśa huōdai gayō. ani tyō bālikā pani uṭhī, ani ēkaichinapachi bāhira sūryōdayakō prathama kiraṇalē gharakō dhurī sparśa garyō ani ēuṭā pvālabāṭa sānō kiraṇa chirēra aōdhyārō gharabhitra pasdā rōgīlē āōkhā ughāryō -- āphnī strī ra chōrīkō hāta sparśa garyō. ani bistāra-bistāra rōgīkā tī duvai āōkhā banda huōdai-huōdai ani phēri kahilē nakhōlinē garī banda bhaē. ani āmā-chōrī cicyāī-cicyāī rōē ani saba vipanā sapanā bhayō.
āja ratnākō manamā uhī lakṣmīpūjākō ghaṭanā smaraṇa bhairahēcha ra -- uhī duḥkha ra vipatkō bādalabhitra tyasa abhāginīkō kalpanā pugirahēcha.
yahī bēlā sānī kōṭhāmā kē lina bhanēra āī. subēdāranīsita arū-arū kurā gardāgardai tyasai tyō kurā birsiyō. āja alyāṅaṭalyāṅa gardai sānīlē dina bitāī. sūrya ḍubēpachi ēkāntamā sānīlē subēdāranīlāī sōdhī, baḍhaī, āja tā bajārabhari katā-katā battī bālchan rē! jhilimilī pārchan rē, ramitā huncha rē sappai hērna jānchan rē, mailē ta kahilyai-kahilyai hērēkō chaina baḍhaī -- jāuō hai ma pani?
subēdāranīlē ēka china vicāra garēra bhanin -- gharakō sabai kāma garna bhiyāis bhanē jā! tara kōsita jānchēs sānū?
bhanēra sōddhā khuśī bhaēra sānīlē javāpha diī -- lāmichānēkā bahinīharū sappai jānē rē!
subēdāranī hāōsin ra kēhī nabhanī bāhira niskin.
kēhī bērapachi āmācāhiṅsita lakṣmī-pūjā hērna jānchu bhanī kurā gardā ratnālē alikati khai garī -- battī hērna jānē rē? jānapardaina, kē battī hērchēs? gharaimā pani kati battī hērchēs ৷৷. ?
sānīkō anuhāra nirāśākō bādala āēra ḍhākyō.
ratnā bōlēkō svara harikō kōṭhāmā pani pugyō -- ratnākō jānapardaina bhannē śabda harikō kānamā kēhī bērasamma pratidhvanita bhairahyō.
sāōjha-sāōjhamā hari bhānsākōṭhāmā gaēra, āmā, battī hērna jāūō bhanī sōddhā subēdāranīlāī bhanin -- jāū bābai timīharū hērēra āō! hāmrō tā ৷৷. khai bēlā gayō.
subēdāranī battī hērna najānē bhain, ratnā pani najānē bhaī. sānī kōsita jānē bhanī kurā caldā sānīlāī harilē battī hērna laijānē bhayō.
dārjiliṅga śahara lakṣmī-pūjākō rātī bijulīlē, phūlalē, kāgatalē, battīlē, diyōlē, kapaḍālē, raṅgalē, citralē, jhilamilī pārēkō -- battī hērna jānē mānisakō apāra ghuiōcō! mānisakō hūlamūlamā, apāra ghuiōcōmā harilē sānīlāī hātamā samātī ḍōryāī-ḍōryāī sabai ramitā dēkhāyō. cāraitira jhilamilī battī, mānisakō ghacārō, attara ra dhūpakō sugandha -- sānīlāī sapanā-sapanājastō pani lāgyō. yō smṛti sānīkō jindagīkō antima dinasamma rahanē sukhada smṛtikō kahilē nachininē dhāgō bhayō.
ramitā hērēra pharkaṅdā ādhārāta bhaisakēkō thiyō.